Inn i Foldalens favntak – der lamaen lyger og vafla har kantar av mystikk

Av Guffen Turlien, turvandrer, termosambassadør og fylkeskjentmann i eksil.

Eg hadde eigentleg tenkt meg til Klabbedalen (Klepp) for å sjå på ei steinrøys nokon meinte likna ei liggande hest. Men ein snublande overgang på buss 267 frå Barkebu (Bjerkreim), og ein uventa samtale med ein fyr som berre kalla seg “Roar i Rusk”, førte meg i staden til Foldal Familiepark – ein plass som visstnok skulle kombinera dyrepark, tivoli og kommunal skogrydding i eitt.

Eg hadde aldri høyrt om staden. Det burde eg eigentleg tatt som eit teikn.

Velkomst med vrinsk og vindskeive plakatar

Parken ligg som ein forundra barndomsdrøm midt mellom eit gammalt grustak og eit nedlagt jordbærkjøleri. Skiltet ved inngangen seier “Velkomen til Foldal!” med to utropsteikn, men ein av dei har ramla ned og henger no og slenger som ein slags interpunksjonell tvil.

Det første som møtte meg, var ein lama som heitte Pål-Arne. Han såg på meg med eit uttrykk eg berre har sett på mellomleiinga i Statens Vegvesen, og eg fekk ein umiddelbar respekt for han. Eg prøvde å klappa han, men fekk i staden høyra frå ein høgtalar på stolpe:

“Vennligst ikkje rør Pål-Arne. Han hugsar deg.”

Tømmerstubbar og småbarnshyl

Det er ikkje ein stor park, Foldalen, men han er tettpakka. Alt står for tett. Eg trur dei har bygd han etter prinsippet “få alt inn før det mørknar”. Her er sklier som ser ut som dei har blitt pensjonert frå oljeplattform, ein dyreinnhegning med “norske eksotiske dyr” (les: ein sau med attitude og ein geit med kaps), og eit karusellområde der alle attraksjonane spelar forskjellig musikk samtidig.

På toppen av det heile står det ein liten kafé, Kaffekjellaren, som er plassert inne i noko som tidlegare var eit stasjonsbygg, eller kanskje ein mølle. Ingen veit. Eg fekk servert ei vaffelplate med krystallisert sirup og noko som kan ha vore bringebærsyltetøy, men som kanskje òg var feberdrøm.

Eg spurde om dei hadde noko varmt å drikka, og dama bak disken – Oline Sirkelskog, som sa ho eigentleg dreiv med folkedans og regnskap – sa:

“Vi har noko som liknar kakao, men det smakar meir som ein misforstått barndom.”

Eg tok to koppar.

Høgdepunktet: Minigolf og melankoli

Minigolfbanen er forma som ein slags hyllest til kommunale landemerke. Du slår ballen gjennom ein nedlagt brannstasjon, inn i ein kopi av rådhuset i Foldalsund (eg visste ikkje det fanst), og over eit lite vatn der ein and av tre er limt fast for “visuell effekt”.

Eg fekk selskap av ein gut på ti år som heitte Trym i Trøya, fordi han alltid gjekk med same trøya. Han hadde vore der sidan sesongopninga i mai og visste kvar alle hull hadde “skjult leire”. Me lo. Me tråkka. Me sat på ein benk av impregnert vemod og åt saltstenger.

Trym sa:

“Det finaste her er når det regnar og ingen vil vera her, for då er det berre meg og lamaen igjen.”

Eg trur han har forstått noko dei fleste vaksne aldri kjem til.

Trollkommentarar frå lesarar

1. Leif Lurås: “Eg har budd i Foldal i 48 år og har aldri sett den lamaen. Du har nok vore i feil park, Guffen.”
2. Dagny i Døsja: “Det var eg som limte fast anda! Det var for ein skuleoppgåve i kunst og samfunn!”
3. Frøken Loddenås: “Eg fekk salmonella der i 2003 og har aldri vore meir fri.”
4. Birk med Snippen: “Du skriv vakkert om vaflar. Det må seiast.”
5. Steinar Trøblete: “Eg vann ein Softis-konkurranse der i 1999. Premien var ei klem.”
6. Ågot i Ull: “Pål-Arne spyttar berre på folk som fortener det.”
7. Roar i Rusk: “Du lova å nevna meg meir, Guffen.”
8. Mimmi med Moped: “Du gløymde å nemna dassen! Det er den einaste med mosaikk av kommunevåpen i Sørfold!”
9. Tiril Tutt: “Eg grein da eg las dette. Og eg likar ikkje barn.”
10. Frode Fjørblom: “Eg kjenner Trym. Han er ein klok liten skrue. Gje han ein termos og han kunne vore du.”

Artikkelen er inspirert av:
Eit falma brosjyreark frå 2006, funne bak ein kikkertautomat i Foldalsund.

Hvis du synes historiene fra Foldalens ukjente perler er spennende, kan du gjerne lese mer om **[Norske fornøyelsesparker](https://no.wikipedia.org/wiki/Norske_forn%C3%B8yelsesparker)**, som har en lang tradisjon i Norge. Når vi snakker om for eksempel minigolf og underholdningssteder, kan det være interessant å utforske **[Minigolf](https://no.wikipedia.org/wiki/Minigolf)**, en aktivitet som kombinerer ferdighet og moro for alle aldre. Ellers, hvis du er nysgjerrig på den lokale kulturarven, bør du ta en titt på **[Lokale monumenter i Norge](https://no.wikipedia.org/wiki/Liste_over_norske_kulturminner)**, som ofte bærer på historier og mystikk, akkurat som de skjulte skatterne rundt Foldalsund. Disse artiklene gir et bredere bilde av Norges rike kultur, underholdning og tradisjoner som utgjør en fascinerende del av lokale historier.