Langs langgrensa te lykka – ei fortelling frå Svinesund, bensin, bacon og bompengar i skjønn forening

Av Guffen Turlien, turvandrer, termosambassadør og fylkeskjentmann i eksil.

Det va ein dissett dag i mars, med fjærlett regn og bensindamp i lufta, då eg rusla inn i sjølvaste Svinesund , vår alles nasjonale utelommebok og kjøtbaserte pilegrimsstad. Eg va på jakt etter billig skinke og sjelefred – eg fann ingen av delene, men noko anna som lukta som ein kombinasjon.

Svindsund e itte berre ein grense – det e ein livsstil. Ein slags flatpakk’ av økonomisk ruin og hyllemetafysikk. Her kjøper nordmenn ting dei trur dei treng, i mengder dei aldri får brukt opp.
– Det er som å handle i eit vakuum av lengslar, sa ein mann med ostehorn i kvar lomme og skoa feil veg.

Eg møtte Laila med Lærhatt. Ho jobbar på Eurocash og har knappehumør og pølseaugo.
– Vi sel nok grillribbe te å fore opp ein middels kommune, flira ho, medan ho peika med ei pølsepinsett mot ein haug med baconsvor så høg som Mjøsbrua.

Bak ho stod ein kar eg straks skjønte va ho kalla Kongen av Svindsund. Han heitte Kåre Brakksletta og hadde eigen handletralle i krom.
– Eg kjøper kun på tilbud, sa han og fylte opp med sure labbar, bilvask i dunk og 92 pakker tannkrem.
– Tenna mine er falske, men eg likar å vera førebudd.

Så spankulera eg inn på ein såkalla “Gammaldanskbutikk” – ikkje fordi eg ville ha noko, men fordi det lukta som ein bestefar i flanell og det lokka meg. Der va det boksa med mystiske etikettar, alkoholprosent på tre siffer og ein dansk mann med røyk i auga og navn som ein stum symaskin: Ib.

– Nordmenn kjem for å handle, men dei blir verande for lakrissnaps og sorg, sa Ib.
Eg kjøpte ein flaske med noko som heitte “Farfars Flens”. Eg har ikkje opna den. Eg tør ikkje.

På utsida, rett ved ein betonggris og eit vissent svensk flagg, stod ein kar og song til ei grillpølse. Det va Olav Tangen, også kalla “Bommen-Olav”.
– Eg betalte 132 kroner i bom for å kjøpe ei pølse te 19. Det er det eg kallar lojalitet.

Han smilte så breitt at eg såg framtida i jekslane hans.
– Det handlar itte om økonomi, sa han. – Det handlar om identitet.

Så, etter å ha gått i sirkel i fem timer og kjøpt ein pose med tandbørster og mopedolje (eg har korkje tenner eller moped), sette eg meg ned på ein benk som såg ut te å ha blitt pensjonert frå ein rasteplass i 1982. Der opna eg termosen og skjenka meg ein kopp som smakte som gamle rykter frå Gran kommune.

Ein måse stirra dømmande på meg. Eg stirra att.

Vi forsto kvarandre.

💬 Trollkommentarar:

• Dagny i Døsja: Det er da vel ingen som syng te grillpølser? Du diktar for mykje, Guffen.
• Leif Lurås: Eg betalte 27 kr i bom. Kva slags omveg tok du?
• Birk med Snippen: Eg kjenner Ib. Han heiter Iver og er frå Sandefjord.
• Frøken Loddenås: Eg likte flaska med Farfars Flens. Bruker den som vase.
• Steinar Trøblete: Kåre Brakksletta er min onkel. Han kjøper faktisk også dasspapir i bulk.
• Torje Tutt: Dei burde sette opp benker med varme. Eg fekk hemoroide av betongen.
• Lillian i Luråsbotn: Det va eg som ga måsen pølsa. Han heiter Kurt og er tam.
• Oddvar med Ostepakka: Svindsund burde få eigen nasjonalsong. “Vi kom for bacon, vi blei for Ib.”
• Grete Bakkemyr: Eg nekta å dra dit. Eg får frysningar av svenske skilt.
• Sølvi Sølvskjegg: Dette fekk meg til å gråte. Eller det va lakrissnapsen. Uansett – takk.

Artikkelen er inspirert av: Ein handlepose eg fann på loftet og ein bong fra 2013 som sa meir enn ord.