Postkort fra Roma: Der fortauskantane smuldra, gelatoen rant, og eg nesten vart katolikk

Av Guffen Turlien, turvandrer, termosambassadør og fylkeskjentmann i eksil.

Det var ein tysdag eg ankom Roma, med ein ryggsekk som alt lukta svett kartmappe, innestengt termos og eit håp om å finne ein benk som ikkje lutet av mopedeksos og tidens tann. Eg landa på Fiumicino med sjela skeivt hengande på, og tok tog innover mot Termini, medan eg grunna over kvifor alle snakkar om den evige byen, når så mykje ser ut til å forvitre på søtaste vis.

Det første eg møtte: Ein vassautomat midt på ein plass, måløyst dryppande i 28 graders varme. Eg lente meg inn, lot vatnet treffe panna som ein velsignelse, og kjente at her, her kunne ein bli ståande ei stund. Ved sida av meg sto ein gamal mann i sandalar og matet duer med ein ro som berre kan komme av å ha sett ti imperium kome og gå. Eg nikka til han. Han nikka ikkje tilbake. I Roma har ein ikkje hastverk, ein har evighet.

Møte med dei lokale: På Piazza Navona traff eg Oline Sirkelskog – ho var eigentleg frå Folldal, men hadde gått seg vekk her for tre år sidan og aldri sett seg tilbake. Ho levde av å selje akvarellar av katter som spiste pizza, og visste kor alle dei beste gelateriaene var. Me delte ein gelato som rann fortare enn eg kunne tenke “gnagsår”, og ho lærte meg kunsten å sjå interessert ut medan ein eigentleg berre leitar etter ein skuggeflekk. “Aldri stopp der det ser fint ut,” sa ho, “det er alltid ein betre benk rett rundt hjørnet.”

Observasjonar:

• Alle fortauskantane i Roma smuldrar. Nokon seier det er for å minne folk på imperiets fall. Eg meiner det er for å snuble elegant mot historia.
• Det finst fleire katter enn folk på enkelte torg. Eg sver på at eg så ein katt få nattverd i Trastevere.
• Kaffien blir servert i skotglas. Eg bestilte ein “stor”, fekk nårast ein dram, og vart betre menneske av det.
• Gatelyktene flimrar akkurat nok til at ein kan tru ein er i ein Fellini-film.

Den store feiltakinga: Eg skulle finne Trevifontenen, men endte i staden på ein marknad i Trastevere der ein mann, som sa han heitte Trym i Trøya, solgte brukte sko og glemte løfter. Han overtydde meg til å kjøpe eit par sandalar som berre passa dersom ein hadde to høgreføtter. Me lo mykje. Kvelden enda med steinovnspizza, latter og ein mistyding som gjorde meg til medlem av noko eg trur var ein hobbyklubb for pensjonerte postmenn. Eg fekk medlemskort og alt.

Vatikanske forviklingar: Ein dag rusla eg mot Vatikanmuseet, for eg hadde lest at dei hadde ein kaktusfestival i hagen. Noko for ein termosambassadør med sans for det steile og tornete. Etter å ha stått i kø saman med japanske pensjonistar i to timar, kom eg inn og vart straks borte mellom veggmåleri av folk som peika mot himmelen. Eg trur eg så Det sixtinske kapell, men det kan like gjerne ha vore ein måla gymsal. Folk i Roma peiker forresten like mykje oppover som framover.

Stadig på do: Romerske do er små triumfbogar av flis og mistru. Eg fann ein på ein liten kafé i Via della Lungaretta, der døra berre hang på halv tolv og papiret var meir eit forslag enn ein realitet. Men det lukta bark og glemt sitron, og det va’ noe vakkert med det. Sånn sett kjenner ein seg levande på do i Roma – ein slags skjærsild for reisande.

Dagsturar: Eg tok også toget til Ostia Antica ein dag, ein slags romersk Pompeii minus all dramatikken. Her kunne ein vandra blant ruinar som ikkje anstrengte seg for å imponere, men berre var. Eg sat på ein marmortrapp, drakk lunkent vatn frå termosen min, og så utover eit forum der geiter no regjerte. Ingen spurte kva eg gjorde der. Eg tok det som eit kvalitetsteikn.

Måltid og matgleder: På ein liten trattoria bak Pantheon møtte eg Ensom-Jan med lompe og stil. Han hadde budd i Roma sidan OL i 1960 og meinte maten hadde vorte betre, men porsjonane mindre. “Alt som er godt, forsvinn,” sa han, “bortsett frå rødvinen.” Me delte ei flaske husets vin, spaghetti cacio e pepe, og ei lang samtale om norske skågarder.

Kveldsstunder: Om kvelden rusla eg langs Tiberen. Musikantar spela på skeive trekkspel, lukta av jasmin og grilla kastanjer fylte lufta, og ein kunne nesten tru ein var med i ein eventyrfilm for pensjonerte sjølvbedragarar. Så satte eg meg ned, midt på ein smuldra murkant, og såg sola forsvinne bak ein kupel som ingen heilt visste namnet på.

Artikkelen er inspirert av: Eiget kompass, to mistydingar, ein brosjyre frå 1984, og ein samtale med ein katt i Trastevere.