Fjordgløttneset: Når vi kallar folk ‘dei svakaste’, kven er det eigentleg som er svak?

Av Freddy Rakkerud – Kommentarfeltkommentator

🧩 INNLEIING:
Eg sat her ein dag med kaffikoppen og las lokalavisa då eg la merke til noko merkeleg. Overalt stod det om “minoriteter”, “dei svakaste”, og “mindre heldig stilte”. Eg byrja å undre: Kvifor brukar me slike ord? Kva seier det eigentleg om oss? Er det ikkje slik at når me kallar nokon for “dei svakaste”, så plasserer me oss sjølve på ein pidestall, som om me er betre? Kanskje problemet startar allereie her, med orda me brukar.

🧠 Kven er eigentleg “dei svakaste”?

🧩 Språket formar tankane våre

Når me stadig omtalar grupper som “dei svakaste” eller “mindre heldig stilte”, så skapar me eit bilete av at desse menneska er annleis enn oss. Me set dei i ein bås, som om dei ikkje er like mykje verdt. Dette kan føre til at me ser på dei som mindre kapable, og det kan igjen påverke korleis me behandlar dei.

🧩 Historiske røter i stigmatisering

Historisk har minoritetsgrupper ofte blitt utsett for diskriminering og marginalisering. Til dømes har nasjonale minoritetar i Sverige, som samer og romer, blitt utsett for tvangsforflyttingar og forbod mot å bruke sitt eige språk. Slike handlingar har ført til at mange har mista stoltheita over si eiga kultur og identitet.

🧠 Konsekvensane av å setje folk i bås

🧩 Minoritetsstress og psykisk helse

Når folk stadig blir omtala som “dei svakaste”, kan det føre til det som kallast minoritetsstress. Dette er ein type stress som oppstår når ein føler seg utanfor eller diskriminert på grunn av sin identitet. Det kan påverke både psykisk og fysisk helse negativt.

🧩 Skulen og språket

I skulen har det vore tilfelle der barn frå minoritetsgrupper ikkje har fått lov til å bruke sitt eige språk. Dette har ført til at mange har mista tilknytinga til sin eigen kultur og identitet. Når me ikkje anerkjenner og verdset mangfaldet i språket, så går me glipp av viktige perspektiv og erfaringar.

🧠 Kva kan me gjere annleis?

🧩 Endre språket – endre tankegangen

Ved å vere meir medvitne om språket me brukar, kan me bidra til å endre haldningar. I staden for å seie “dei svakaste”, kan me omtale folk som “personar i utfordrande situasjonar” eller liknande. Dette flyttar fokuset frå individet til situasjonen, og unngår å stigmatisere.

🧩 Anerkjenne og verdsetje mangfald

Me må bli flinkare til å anerkjenne og verdsetje det mangfaldet som finst i samfunnet vårt. Det handlar ikkje berre om å tolerere forskjellar, men om å sjå dei som ein ressurs. Når me gjer det, så skapar me eit meir inkluderande samfunn for alle.

🧑‍💼 INTERNE REAKSJONAR

Hønk Fjertvik (redaktør): “Altså… eg må berre seie det: Dette er noko av det mest innsiktsfulle du har skrive, Freddy. Kven skulle tru at det kom frå… deg?”

Guffen Turvik (reiseskribent): [Teams-melding] “Freddy… eg kjenner på noko nytt: Eg er… rørt? Eg trur du har treft ein nerve her. Kan eg sitere deg i reisebloggen min frå Andalucia?”

Gunder Smørsnipp (internasjonale nyhende): “Freddy, eg har kryssa av i kalenderen. Dette er dagen du kom med eit resonnement eg ikkje trengte å faktasjekke. Eg er – og dette er sjeldan – einig med deg.”

🧠 AVSLUTNING MED TVIL

Eg må innrømme at eg sjølv har brukt desse orda utan å tenkje over det. Kanskje har eg vore med på å oppretthalde eit system som set folk i bås. Kanskje er det på tide å sjå seg sjølv i spegelen og spørje: “Eller… har eg teke heilt feil?”

📦 FAKTABOKS: “Freddy vs Verkelegheita”

📣 SATIREMERKNAD
Denne saka er 100 % satire. Vi i Tulleavisa forsøker å vise kor absurd og snurrig verda kan verke – særleg når ein leser alt med feil briller.

📲 TikTok-/Reels-samandrag (max 1 setning)
“Freddy Rakkerud: Når me kallar folk ‘dei svakaste’, kven er det eigentleg som er svak?”