Av Svenno Susebrak – Frilanskulturreporter med høgt blodtrykk og lav toleranse (72).

På plaststolen utanfor Klukkende Kaffekokeri, der eg har base og pulsmål, sit eg og noterer det eg høyrer over rekka og under brygga. Det er augustluft i Pjuskeby – sånn lun og sta, med lukta av grilla makrell og hårspray frå Fjas & Fjong Frisørsalong i eitt og same vindpust. Ungdommen har vore på konsert i storbyen, eller i noko som liknar, og no kjem dei heim att med skeive solbriller, strobelys i blikket og ein måte å gå på som om dei framleis går gjennom tåkemaskin. På Bryggekanten sit dei og visskar om kven som sat med kven, kven som gjekk før siste nummer, og kven som stilte med ‘lånt’ pass. Eg, stødig og synleg, smørjer meg med kaffiskvetten og let indignasjonen vere penn. For når backstage blir framscene i folks munnar, då er me i sladderlandet.

Backstage-teip på Bryggekanten

Det byrja som eit rykte og slutta som ein dagsorden: På Bryggekanten i Pjuskeby skal alt bak sceneteppet visstnok refererast i detalj. Ein ungdom påsto at ein «internasjonal popstjerne» hadde med ein følgeperson som bar på eit eige lys – ikkje lommelykt, men eit privat handspot – for å halde kinnbeina i rette vinkelen for mobilkamera. Klipp-Knut frå Fjas & Fjong supplerte at han hadde sett dei same solbrillene på tre ulike hovud, «men det var nok same hovudet», som han sa. Eg nikka verbalt og rista stille på skuldrene. For her, ved vår eigen brygge, vart storbyen gjort om til småby med ein gong: ordet «backstage» vart bretta som brodérte dukar og lagt på alle bord.

Sørlands-solbriller og stille skandaler

Det mest oppsiktsvekkande er ikkje kven som kysste kven, men kven som ikkje helsa. Ein plakatgrom kar frå Susemi’n Sykkelstall hevda at han såg ein programansvarleg gå forbi ein tidlegare duettmakar utan så mykje som eit «hei». Sladderen fekk vind i segl, for slik vind finn alltid opne lommar på Sørlandet. «Dei er jo ikkje ekte vener, dei er berre annonsevener», sa ein ungdom i hettegenser, og vart straks motsagt av Vaffel-Vera frå Rasle’n Barnevognservice, som meinte at «ekte vener deler både lånerette og kaffirabatt». Det vart notert. Me er altså på veg inn i ein kulturell epoke der vennskap måles i backstageband og rabattkoder, og der solbriller er arvesynd og uniform – sjølv etter solnedgang.

“Kven sat ved kven?”–protokollen

Eg tok som vanleg på meg rolla somme kallar «folkelig folkeanalytikar» og andre kallar «misfornøgd postmann med notatbok». På serviettar frå kiosken førte eg opp ei lita protokoll over kva som vart sagt: At ein lokal DJ misforstod køyrereglane i Oslo, at ein manager vart kalla «onkel», og at det visstnok fanst ein veg inn via bakdør og sushi. Eg seier ikkje kor, for i Pjuskeby er geografi ei kjenslesak, men eg har registrert at «bakdør» no er blitt eit meirverdiord som gjev biletpoeng i sladder. To ungdomar konkurrerte i kven som kunne seie «VIP» flest gonger på ein setning. Den eine vann og fekk applaus – frå seg sjølv. Eldre garde nikka i kor: «Eg fekk høyreskade og eksistensiell uro. Kven godkjente dette?»

Backstage er ikkje ein stad, det er ein tilstand.
Solbriller etter klokka 22 er anten teater eller tannverk.
Venskap må no dokumenterast med lenke i bio.
«Bakdør» er blitt smykkeord; alle vil ha det i setninga si.
Kaffi døyver bass, men berre på papiret.

Frisørsladder på Snurpestien (Pjuskeby)

Hos Fjas & Fjong Frisørsalong på Snurpestien 2 vart det i dag diskutert om «kjevesokk» – eit nattplagg som visst skal halde ansiktet oppe – kanskje var synleg på minst to publiserte mobilbilete. Frisøren meinte at trendane kjem som tidevatn: først opnar dei alle porer, så trekkjer dei seg stille tilbake og etterlet sand i replikklina. Ein ungdom påstod at den store popstjerna sin agent hadde spurt om det fanst «stille soner» backstage. «Ja,» sa eg høgt i salongen, «dei kallar det bibliotek». Ingen lo, men eg såg ei forståing i spegelen: Me saknar alle eit lite rom utan bass der ordet «heisann» kan høyrast utan å bli fanga av filter.

Kven fekk “bakdør”-invitasjon i Pjuskeby?

Det har utkrista seg ein lokal elite av dei som alltid hamnar nærast stikkontakten. Ein med t-skjorte frå Røyk og Rabalder Verksted hevda at han har «fast backstageplass» på grunn av kabelkunnskap. Eg tvilar, men respekterer leiinga av skjøteledningslodd. Ei frå Rasle’n Barnevognservice fortalde at ho ein gong vart spurd om å halde ein sekk med merch «i fem minutt». Det vart tre timar og ein ørliten identitetskrise. Sladderprikken over i-en kom då nokon meinte å ha sett ein kommunikasjonsrådgivar som kommuniserte i feil retning, altså ut døra. I Pjuskeby veit me at det er slik dei dyktige gjer det.

Svennos kommentar: Kven bestemmer kva som er kunst?

Kunst er ikkje berre det som blir skråla over eit PA-anlegg og gøymt bak pyro. Kunst er óg den stille etterklangen på Bryggekanten når stormen har lagt seg, og berre den eine måka med solforbrenning står att og ser skamfull ut. Kven bestemmer? Er det algoritmen, som no driv kulturpolitikk på fulltid? Eller er det den bortkomne lydteknikaren som drøymer om ein volumknapp som går til minus sju? Eg har levert aviser, sortert julekort og delt ut sanningar i små emballasjar sidan 70-talet, og eg vågar å meine: Kunst blir bestemt av dei som vågar å pakke saman kablane – ikkje dei som snarast vil koble på fleire. Her på Bryggekanten er vår kurator vinden, og han dømmer hardt: feitt hår blir flokka, og prat utan innhald flyt bort.

Eldre vs. ungdom på Fnattestien

Ein eldre mann på Fnattestien sa det slik: «Då ungdommen dansa i takt med strobelyset, trudde eg det var brannalarm.» Ungdommen svara: «Det var det næraste me kjem å bli sett.» Og der ligg kanskje heile klumpen: Dei må rope for å bli høyrde; me ber dei dempe seg for at me skal kjenne oss heime. Midt imellom står dei som sel kablar, klyper og kaffikoppar, og held verda i gang. Det er ikkje vondt meint når eg seier at me har mista litt av oss sjølve i jakta på å vere backstage. Me gløymer at framsida er stor nok for alle – og at bakrom berre trengst for å skifte til tørr ull.

«Eg fekk høyreskade og eksistensiell uro. Kven godkjente dette?»
«Då ungdommen dansa i takt med strobelyset, trudde eg det var brannalarm.»
«Dette var ikkje konsert. Dette var eit angrep på stillheita.»

Avslutning

Når eg no legg pennen frå meg, er det ikkje for å bli mild. Det er for å bli presis. Backstage-sladdringa har forvandla Bryggekanten til ein klangbotn for alt me ikkje tør å seie høgt. Ja, eg høyrer sjølvsagt at det stundom er godmodig, og at halvreine rykte luktar som nysteikte vaflar hos Vaffel partiet. Men når støyen forvekslast med kultur, då har me mista kartet. Neste gong nokon spør om eg vil stå på gjesteliste, svarar eg som alltid: «Eg står helst på bakken.» Dette var ikkje konsert. Dette var eit angrep på stillheita.

Kilder

Aftenposten (Kultur). August 2025. Om popstjerners sommar og etterdønningar – brukt som inspirasjon for lokal sladderanalyse.
Lokale observasjonar på Bryggekanten, Pjuskeby (august 2025). Kaffikopp, notatblokk, plaststol.

TikTok/Reels-oppsummering

Backstage-sladder skyller inn over Bryggekanten: solbriller etter solnedgang, VIP-jakt i hettegenser og eldre som roper «brannalarm». Dette var ikkje konsert. Dette var eit angrep på stillheita.

CTA

Har du høyrt betre – eller verre? Send meg dine kulturgrøss frå Pjuskeby og omegn. Premie til den som kan forklare kvifor alle må gå med dei same solbrillene etter klokka 22. Del, diskuter, og lever gjerne inn anonymt via Pils bataljonen sitt (ikkje-hemmelige) tipskjema.

Svenno Susebrak (72) er Pjuskebys eigen frilanskulturreporter med høgt blodtrykk og lav toleranse. Tidlegare postmann og sjølutnemnd folkeanalytikar frå plaststolen utanfor Klukkende Kaffekokeri. Kjeftar utan å heve stemmen, skriv sørlandspoetisk om alt som bråkar meir enn måkeskrik.