Trekkspillet tok fyr og sauen vant scenen – kulturkollaps i Skogstuggu (Os i Østerdalen)

Av Torgny Brølteblæst, vokalist på midlertidig pensjon og kulturanalytiker med lang nese og hørselskade.

Der sat vi – 74 forventningsfulle kulturhungerne og to forvillede rotter – klare for å oppleve årets Trekkspillets Tunge Torsdag i Skogstuggu (Os i Østerdalen). Det vi fekk, var meir ein kulturskavank enn ei kulturoppleving. Ja, eg seier det: Dette var som å helle lunka surmjelk i øyra og kalle det kammermusikk.

Følgande hendingar burde vore varsla i Folkeregisteret:

• Eit trekkspel tok fysisk fyr
• Ein sau blei ståande på scenen og fekk brått kultstatus
• Eit lettbedugget kor starta i feil toneart og endte i emosjonelt sammenbrot
• Kefir-eksplosjon under langpannekakeseremoni
• Konferansier improviserte heile programmet med utgangspunkt i ein gamal plakat frå ei råneutstilling i Elgå

Torgnys tekniske tordentalar:

Lydanlegget, som var leigd frå “Halvdan HiFi og Hårete Ledningar AS”, pep og skreik som ein stikkstraum i ein bikkje. Mikrofonen var øydelagt før arrangementet starta, og blei erstatta med ein trakt og eit sugerøyr.

Lyssettinga? Håpløs. Tre lommelykter og ein gammal projektor som kasta skyggebilder av programleiarens skjeggstubb på lerretet. Det var som å sjå ein noir-film regissert av ein blind rev.

Publikum i djup forvirring:

Fru Halvorsen strikka seg gjennom heile tredje trekkspelstykke, heilt til ho oppdaga at ho hadde strikka fast til stolsbeinet. Ingen reagerte. I rad 3 sat det to ungdommar som filma seg sjølve i fire kvarter og trudde dei var på rave.

Den lokale bridgeklubben “Kløverknekten” trudde dei skulle på bingo og applauderte kvar gong det kom ein ny tone.

Kulturens kollaps, steg for steg:

1. Trekkspillsmelting: Bjarne Klonks heimefiksa Hohner begynte å ryke midt i “Blåklokker i G-moll”. Publikum trudde det var effektar. Det var det ikkje.
2. Geitehonør: Ein sau (seinare identifisert som Ragnhild) blei gløymd att på scena etter pause. Ho stod musestille, og blei feilaktig hylla som ny teaterform.
3. Kefirkatastrofen: Brattbakkmoens kulturutvekslingsdelegasjon medbrakte fermentert drikke, som ved åpning eksploderte og traff to blokkleikarar og ein skalk av ei sviskekake.
4. Konferansier i kaos: Odd Jøkelskar mista manuset og leste frå ein plakat om “Nakkekotelett og samfunnsansvar”.

Torgnys dom:

Eg har sett mykje i mi tid. Eg har sett kordamer gå i fistel, fiolinistar falle i gråt og ein baryton som fekk akutt bronkitt midt i “O Helga Natt”. Men dette, dette var noko nytt.

Dette var ikkje kultur. Dette var landbruks-surrealistisk samhandlingskunst med akutt behov for kompetanseløft.

Og kva lærte vi?

At kultur i distrikta må tas på alvor. At trekkspel ikkje bør smørjast med geitefett. Og at ein sau på scena ofte har meir ro enn eit heilt bygdekulturstyre.

Som min gamle dirigent Doffen Rødnese sa: “Når fiolinene hyler og geitene får applaus, er det på tide å finne ein ny sjanger.”