UNGDOMMELIG MISTANKE OG MISTENKELIG BEHANDLING” | PJUSKEBY (Moss)

Av Hjørdis Vagle – Kjøkkenkronikør og lokalovervåkar, med sur kaffi og skeiv notisblokk

Ingress:

Eg sto bak den falma busken utanfor Brød & Sprell, med kaffikopp nummer tre i handa og kikkerten støtta mot ei hengslete blomsterpotte, då eg såg det igjen: ungdom som berre prøvde å eta bolle – og ein vekter som spratt fram som ein overkokt pølse. Dette kom til å hamne i Tulleavisa.

“UNGE ER IKKE KUNDER – DE ER PROBLEMER I VEKTERDRAKTENS ØYNE”

I gamle dagar – altså 1978, året eg sjølv vann NM i Sladder (ein tittel Målfrid frå Nedre framleis prøver å undergrava) – kunne ungdom henga ved butikken, eta lakris og drøyma om moped utan å bli møtt med sparkande blikk. No blir dei jaga som rotter i ein pølsefabrikk. Sist tysdag fekk eg høyra (frå ein anonym kjelde som jobbar i skranken på Klippe-Klask Frisør) at fire ungdommar blei bedt om å “fjerna seg” frå pølseboden fordi dei “såg ut som dei venta på noko”. Ja, klart dei venta! På ketchup!

“FORESTILL DEG EIN VAKSEN JAGD FRÅ KAFÉ – ‘DU DRØYMER FOR MISTENKELEG'”

Tenk deg dette: ein vaksen mann – la oss kalla han Olve (ja, han med dei for små sandalane) – sitt med ein vaffel og stirer i lufta. Brått kjem ein vekter og brølar: “Beklagar, men du ser ut som om du kanskje vurderer å forstyrra atmosfæren. Vennligst forlat området.”

Då hadde det vorte debatt på NRK, kronikk i Aftenposten, og eit heilt nytt støtteapparat kalla VoksneVern. Men når ungdom blir jaga fordi dei “sitter for stille” eller “ler i flokk”, då nikkar folk anerkjennande som om det var sunn fornuft og ikkje hysterisk aldersdiskriminering med fløyte.

“UNGDOM MÅ TOLERERA MENNESKEHET – IKKJE JERNSTYRT MISTRO”

Eg spurde ein ungdom frå Tjafs-plassen – vi kallar han “J” (fordi eg ikkje rakk å spørje om lov) – om kor han kunne få lov til å henge. Han svarte: “Ingen stad. På Kråkkas Pølsebu trur dei vi stel, ved Snellas Knirkebutikk trur dei vi taggar, og heime er det for mykje internett.”

Kva har me skapt? Ein generasjon som må snikbable i buskar for å ikkje vekka vekterinstinkt? Eg såg ein gut som forsøkte å teikna noko på mobilen sin, og då han lo litt for høgt av ein katt-video, så fekk han blikket frå ein forbipasserande pølsesjef som om han nettopp hadde tent på Søledammen.

“SAMFUNN UTAN TILLIT BLIR TIL STADER UTAN TRYGGLEIK”

Eg veit det: dei ropar for høgt. Dei luktar ofte meir deodorant enn kaffi, og dei har bukseseler på rare stadar. Men er ikkje det nettopp eit kall for tålmod, ikkje truslar?

Om du behandlar folk som forbrytarar lenge nok, blir det ein sjølvoppfyllande profeti. Eg, Hjørdis Vagle, ekspert i diskret observasjon (med gardinsett for alle årstider), har sett det gang på gang: det startar med eit spark frå benken, og endar i eit samfunn der folk berre snakkar med kvarandre gjennom overvåkingskamera og kundetellarar.

“SKAL VI VERKELEG LÆRA UNGDOMMEN AT DEI ER I VEGEN?”

Eg tok ein tur til Den Raslende Skogen (ja, den der alle trær gjev frå seg lyd – ikkje ulikt Målfrid sin munn i fruktdiskusjonar), og spurde meg sjølv: kven lærte oss at det er tryggare å mistenkje enn å forstå?

Eg mistenkjer (og dette kjem frå ein med eige “sannhetsfilter”) at mange vaksne er meir redde for å bli utfordra enn for bråk. For ungdom har idear. Dei har kritikk. Dei stiller spørsmål. Og ingen over 50 toler det utan å rista litt i garnet.📘 Del på Facebook🐦 Del på Twitter📨 Del via E-post🔗 Kopier lenken🎤 Les opp artikkel

“EG SJØLV? EG HADDE RØMT – ELLER REVOLTERT!”

Om eg sjølv hadde vore 15 og blitt nekta tilgang til Brød & Sprell fordi eg lo for høgt, hadde eg først ringt kommunen (klagebrev #244 om ungdomsdiskriminering) og deretter starta mitt eige bollebakarlaug – “Respekt for Rosinene”.

Men eg trur dei fleste ungdommar ikkje får den sjansen. For kvar kake dei ikkje får eta i fred, byggjer vi eit nytt lag av frustrasjon. Og ein dag eksploderer det. I ein TikTok med 45 000 likes – og ein kjerne av sanning som knuser gamle kaffikoppar som ikkje lenger tåler varme.

🗣️ Lokal innbygger-refleksjon:

“Folk flest i Pjuskeby seier det same: ‘Dette kunne vært unngått hvis rådmannen hadde hatt meir tru på ungdom og mindre tru på overvåkingskamera.’”

📊 TULLEFAKTA-BOKS:

Hendelse: Ungdom jaga frå kjøpesenter og pølsebod
Sted: Pjuskeby, Kråkkas Pølsebu
Ordførerens svar: “Vi har forståelse for begge parter, men ungdom må også forstå at pølse ikkje er gratis.”
Din vurdering: Kaffikoppkode #6 (Alvor med hint av hån)

📬 Delings-CTA:

Del denne artikkelen med ein nabo som meiner at ungdom burde læra seg å spela yatzy i kjellaren og ikkje vera ute blant folk!

🧐 Bygdekonklusjon:

Eit samfunn som berre toler ungdom når dei oppfører seg som pensjonistar, vil ende opp med å berre ha pensjonistar.

💭 Fremtidsdrøm:

Ein dag opnar vi eit kjøpesenter der berre ungdom får koma inn – og der dei vaksne må stå i kø og be om lov til å sitja stille og stirra i lufta.

💬 Kommentarutfordring:

Kva ville du lagt i handlekorga di om du visste at ungdommar fekk sjansen til å plukke først?

🗞️ Kildehenvisning:

Denne teksten er inspirert av frustrasjon frå eit kvartal fullt av vekterblikk – og minna om då eg sjølv blei jaga frå Snurpe-myra fordi eg hadde med kikert og stiv kjeks.

Hilsen Hjørdis – som veit, men aldri seier alt (men nok til at du ikkje får sove).